De wet biedt in veel gevallen bescherming aan zwakkere partijen. Denk daarbij aan de werknemer en de huurder. Een ander voorbeeld is de consument. De ondernemer is daarentegen de sterke(re) partij.
Een consument wordt door wetgeving beschermd als hij een overeenkomst aangaat met een ondernemer. Die bescherming wordt onder meer geboden door de Europese richtlijn over oneerlijke bedingen in consumentenovereenkomsten.
Volgens de richtlijn is een beding is oneerlijk als het evenwicht tussen de rechten en verplichtingen uit de overeenkomst ten nadele van de consument ‘aanzienlijk’ wordt verstoord. De consument wordt niet gebonden door een oneerlijk beding en de ondernemer kan nakoming van zo’n beding niet afdwingen. Voorbeelden van oneerlijke bedingen zijn opgenomen in een lijst bij de richtlijn.
Bijzonder is de zogenoemde ambtshalve toetsing door de rechter. De rechter moet bedingen in overeenkomsten of algemene voorwaarden uit eigen beweging toetsen aan de richtlijn. Dat betekent dat, ook al doet de consument geen beroep op de richtlijn, de rechter toch moet controleren of bepaalde bedingen oneerlijk zijn. Hoewel de opdracht aan de rechter duidelijk is, kan het toch geen kwaad deze in een procedure op het goede spoor te zetten. Dat kan door een beroep te doen op de richtlijn.
Een oneerlijk beding was volgens de kantonrechter in Rotterdam een bepaling in een huurovereenkomst. Op grond van die bepaling was de huurder bij elke overtreding van de huurvoorwaarden een boete van € 50,– per dag verschuldigd. Die boete was volgens de rechter oneerlijk omdat deze eenzijdig was, geen maximum kende en voor elke overtreding gold.
In mijn praktijk zie ik regelmatig overeenkomsten en algemene voorwaarden voorbijkomen, die niet aan de regels voldoen. De ondernemer die meent dat hij goed beschermd wordt door deze documenten kan daardoor bedrogen uitkomen. De consument kan er daarentegen zijn voordeel mee doen.
In alle gevallen loont het voor de ondernemer en de consument om een contract door een deskundige te laten beoordelen in geval van een conflict. Voor ondernemers is het zelfs verstandig (standaard)contracten te laten beoordelen, alvorens een overeenkomst aan te gaan. Met enige aanpassing kunnen deze immers mogelijk wél de toets der kritiek doorstaan. Vanzelfsprekend bent u met al uw vragen op dit gebied bij Tijssen & Saes Advocaten aan het juiste adres.
